Sinds 2010 is de Richtlijn machines van kracht. Is de liftsnelheid lager dan 0,15 m/s, dan is het geen lift meer maar een machine. Ook al is er sprake van een gesloten kooi. Vrije vluchtruimtes voor de monteur zijn dan niet meer nodig en de put kan heel ondiep zijn. Mits er andere veiligheidsvoorzieningen getroffen zijn.
Carl van den Einden; productmanager Richtlijn machines bij Liftinstituut, geeft aan dat liften met een dergelijke snelheid niet nieuw zijn. “Platformliften bestaan natuurlijk al veel langer, maar hebben in de loop der tijd wel een ontwikkeling doorgemaakt. De markt ziet dit soort installaties met een lage snelheid steeds meer als een goed en goedkoop alternatief voor gewone liften, omdat ze nauwelijks beperkingen kennen. Je ziet echt dat het ‘broeit’ en dat veel fabrikanten hiermee bezig zijn. Er is dan ook behoorlijk wat concurrentie op deze markt.’’
TWEE VOORDELEN
“Er zijn twee grote voordelen aan deze platformliften’’, geeft zijn collega Willem Kasteleijn, productmanager liften, aan. “Eén daarvan is dat er bouwkundig nauwelijks voorzieningen hoeven te worden getroffen, omdat er geen put en vrije ruimten nodig zijn. De architectonische impact en de bouwkundige kosten zijn hierdoor vaak heel beperkt. Het tweede voordeel is dat deze platformliften installatietechnisch ook een stuk goedkoper zijn dan gewone liften. Ze kosten daardoor vaak minder dan de helft van een gewone lift. Zeker voor de renovatiemarkt kan dit alternatief aantrekkelijk zijn, maar ook bij nieuwbouw zie je dit soort liften steeds vaker in bestekken terugkomen.’’
UITSTRALING VAN EEN LIFT
Nu is een platformlift met een open hefplatform uitgerust en zorgen draaideuren voor schachtafsluiting op de verdiepingsniveaus. Bediening gaat via een vasthoud-drukknop. Door de nieuwe Richtlijn machines is er ook een variant mogelijk met een compleet gesloten kooi, automatische deuren en overnamebesturing. Van den Einden zegt over deze nieuwe variant: “Dit geeft de uitstraling van een ‘gewone’ lift.” Binnen de oude Richtlijn machines was er nog discussie over deze overnamebesturingen, maar dit is – mede op aandringen van de fabrikanten – nu expliciet geregeld. Wel wordt als voorwaarde bij het toepassen van een dergelijke besturing gesteld dat de kooi helemaal gesloten moet zijn.’’
TOEPASSINGEN
Naar zijn oordeel is een installatie met een dergelijke lage snelheid in eerste instantie ontworpen voor vervoer van mindervaliden. “Vaak worden deze in woningen toegepast, zodat de bewoners langer thuis kunnen wonen. Daar zijn de huidige platformliften trouwens ook prima voor geschikt. Als dit soort liften worden toegepast om gebouwen voor mindervaliden toegankelijker te maken dan komt juist de onder de nieuwe Richtlijn machines mogelijke variant met gesloten kooi naar voren.” Toepassing daarvan voor regulier personenvervoer ziet hij wat minder voor zich. “Liftgebruikers zijn toch gewend aan liften met een hogere snelheid. Voor gebouwen met meer dan drie bouwlagen of intensief liftgebruik is dit geen goede oplossing. De wachttijden zouden dan ook te lang worden. Dit soort liften is eigenlijk alleen geschikt voor lagere gebouwen en een lage gebruiksintensiteit.’’
EVEN VEILIG?
De veiligheid van de nieuwe variant ten opzichte van de oude platformliften zonder kooi-afsluiting is volgens Van den Einden voor de gebruikers zeker verbeterd. “Ook kunnen gebruikers die weinig kracht hebben de lift nu veel gemakkelijker gebruiken, omdat ze nu niet meer constant de drukknop hoeven vast te houden.” “Maar’’, vult Kasteleijn aan, “de veilig-heid voor degenen die eraan moeten werken is niet gelijkwaardig ten opzichte van de veiligheid die een personenlift – gebouwd onder de Richtlijn liften – biedt. “Er ontbreekt immers een vluchtruimte voor hen bij deze liften, omdat er geen vrije ruimten onder en boven de liftkooi zijn. Wel kun je met aanvullende alternatieve technische maatregelen de veiligheid op een acceptabel niveau brengen. Hier zijn de ontwerpers aan zet. Tijdens de keuringen toetst Liftinstituut dan of aan de essentiële eisen uit de (nieuwe) Richtlijn machines voldaan wordt.’’
CHECK BESTEK
Een lift moet natuurlijk aansluiten bij de verwachtingen van de gebruikers. Dat was in de ogen van een Vereniging van Eigenaren van een appartementencomplex echter niet het geval bij de geleverde platformlift Zij hadden zich niet gerealiseerd dat die toch wel erg langzaam was. Een tip die Van den Einden dan ook heeft voor toekomstige gebouweigenaren, is: check bij nieuwbouw vervanging goed in het bestek welke snelheid een voorgestelde lift heeft. “Een omschrijving als ‘voldoet aan de Machinerichtlijn en beschikt over CE-markering’ geeft niet altijd aan dat het echt een volwaardige personenlift betreft.’’