Percentage afgekeurde liften groeit: hoe komt dat?

Als keuringsorganisatie met het grootste aantal liftinspecties weet Liftinstituut hoe de veiligheid van liften er in Nederland voorstaat. Directeur John van Vliet maakt zich lichtelijk zorgen over de groei in het aantal afgekeurde liften: “Tien jaar geleden zaten we op 8% afkeuringen. Dat cijfer daalde door de jaren heen, maar lag in 2020 alweer op 8,8%.” Wat is de oorzaak van deze trend? En wat zijn de 7 meest voorkomende redenen voor het afkeuren van een lift?

Grafiek: percentage afgekeurde liften 2010 – 2020

Voorafgaand aan de uitreiking van de Safety Awards maakt Liftinstituut ieder jaar de balans weer op. Hoe staat het met het aantal afgekeurde liften? Hoe vaak heeft de inspecteur wel opmerkingen, maar kan de lift nog wel in bedrijf blijven? En hoe vaak levert de inspecteur een ‘schoon rapport’ op? Over de periode 2010 tot en met 2020 noteerde Liftinstituut de volgende percentages:

Tabel 1. Percentage afgekeurde en goedgekeurde liften per jaar (Liftinstituut-keuringen)

Ander keuringsschema

Omdat Liftinstituut marktleider is, gaat Van Vliet ervan uit dat deze cijfers representatief zijn voor de stand van de liftveiligheid in Nederland. “Wat ons opvalt is dat het afkeuringspercentage na jaren van daling langzaam weer omhooggaat.”

“Grotendeels is die groei toe te wijzen aan een nieuwe manier van keuren sinds 2019. Het nieuwe Schema Liften kent namelijk 105 inspectiepunten waarop wordt getoetst. In het oude WSCS-systeem waren dat er 73. Dat neemt niet weg dat er mogelijk ook extra aandacht voor de installatie nodig is van zowel de gebouwbeheerder als het liftonderhoudsbedrijf.”

Afkeuringspunten top 7

In de Liftinstituut-rapporten van afgekeurde liften komen deze bevindingen het meest voor:

  1. De spreek-luisterverbinding tussen liftkooi en hulpdienst werkt niet.
  2. De evacuatieschakeling op noodstroom doet het niet.
  3. De noodeindschakelaar schakelt niet, voordat de kooi of het contragewicht stuit.**
  4. De alarminrichting is defect.
  5. De noodstroombron voor onder meer noodlicht en alarmknop in de kooi is defect.
  6. De vang die voorkomt dat een lift naar beneden of naar boven kan vallen, werkt niet.
  7. De machinekamer is niet op slot.

Van Vliet licht toe: “Alleen in nieuwere liften moet de spreek-luisterverbinding in orde zijn. Voor oude installaties van vóór 1 juli 1999 geldt die verplichting niet. Met een verdeling van zo’n 47% aan nieuwere liften en 53% aan liften van vóór 1 juli 1999, is het opmerkelijk dat de defecte luisterverbinding bovenaan staat.”

Gezamenlijke verantwoordelijkheid

“Met afkeuringspunten zoals een vang die niet werkt, is het maar goed dat onze inspecteurs iedere achttien maanden de lift komen keuren. Tegelijkertijd kunnen gebouwbeheerders, -eigenaren en liftonderhoudsbedrijven ook nog een stapje zetten in de liftveiligheid. Neem bijvoorbeeld een machinekamer waarvan het slot kapot is. Zeker in woongebouwen kan dit leiden tot gevaarlijke situaties. Je wilt niet dat bijvoorbeeld kinderen de machinekamer kunnen betreden.”

Van Vliet hoopt dat het aantal afkeuringen het komend jaar weer een daling laat zien: “Laten we daar vooral samen verder aan werken.”

** Wanneer de besturing het laat afweten, zorgt deze schakelaar ervoor dat de besturing tijdig wordt uitgeschakeld, zodat de lift het plafond of de schachtbodem niet raakt.