Bij een nieuw gebouw moet, als er een gebruiksgebied op 20 meter of hoger is, een brandweerlift zijn. Bij een gebruiksgebied boven de 70 meter moeten er zelfs minimaal twee brandweerliften zijn. Daarbij geldt dat een gebouw wel geschikt moet zijn voor de brandweerlift. Er zijn namelijk eisen voor een brand- en rookwerende structuur rondom de lift. Die eisen komen voort uit het Besluit Bouwwerken en Leefomgeving (Bbl) en uit de liftnorm NEN-EN 81-72 (norm voor brandweerlift).
Wordt de nieuwe lift echter in een bestaand gebouw geplaatst, dan is de brand- en rookwerende structuur van het gebouw meestal niet conform de eisen uit het huidige Bbl en ook niet conform de eisen uit de NEN-EN 81-72. Bij een bestaand gebouw is sprake van verworven rechten. De bouwkundige inrichting die voorgeschreven is in het Bbl en de scope van de NEN-EN 81-72, is vanuit de Nederlandse wetgeving niet te eisen. Hier is dus een mismatch in wetgeving.
Is de voorgeschreven bouwkundige inrichting gecontroleerd? Dat staat niet vast!
Een voor de brandweer veilig te gebruiken brandweerlift is gelegen in een brand- en rookwerende structuur die voldoet aan de eisen van de NEN-EN 81-72 het Bbl.
Bij de oplevering van een nieuwe lift verklaart de installateur in de conformiteitsverklaring dat de lift lifttechnisch voldoet aan de eisen voor de brandweerlift. Dat zijn aspecten van de lift zelf. Er wordt door de installateur echter niet gekeken naar de omgeving van de lift.
Een nieuwe lift moet altijd worden gekeurd, maar de lift bij nieuwbouw keuren als brandweerlift is niet verplicht. Als de lift gekeurd als brandweerlift wordt, dan kijken de keurende instanties niet naar de bouwkundige aspecten.
Wie beoordeelt dan of de bouwkundige inrichting rondom de lift is zoals het hoort?
Dat is formeel een taak voor de gemeente. Zij beoordeelt de aanvraag voor een omgevingsvergunning voor het bouwen van een gebouw en hoort te controleren of aan de bouwkundige voorwaarden rondom de brandweerlift is voldaan – niet alleen op tekening maar ook in de uitvoering.
De Onderzoeksraad voor Veiligheid heeft naar aanleiding van de flatbrand in Arnhem geconstateerd dat er gebrek aan toezicht is op de brandveiligheid. Er is een beperkt overheidstoezicht. Dat onderzoek ging over een bestaande gebouw, hoe is het dan bij nieuwbouw?
Voor de juiste werking van de brandweerlift bij een brand moet niet alleen de lift goed functioneren, ook de voeding van de brandweerlift en de brand- en rookwerendheid van het voorportaal voor de lift zijn van belang. Dit geldt zeker bij de hogere gebouwen. Bij het onderhoud aan de brandweerlift worden de voeding en de brandwerendheid van het voorportaal in de praktijk niet altijd beoordeeld.
Afwijkingen van brand- en rookwerende voorwaarden
Experts risicobeheersing geven aan dat de betrokkenheid van de brandweer en eindgebruikers bij het ontwerp van woongebouwen vaak beperkt is. In de praktijk ziet Liftinstituut dat bij een nieuwe brandweerlift niet altijd aan alle brand- en rookwerende voorwaarden is voldaan.
Afwijkingen die door Liftinstituut gezien worden zijn:
- Appartementen komen uit in het brandvrije voorportaal.
- Water van sprinklers kan naar de lift stromen. Er is geen watermanagement om dat te voorkomen, waardoor de lift stuk gaat.
- Er zit een sprinkler recht voor de toegang van een brandweerlift. De brandweerlift is niet ontworpen voor dergelijke hoeveelheden water, gaat stuk en is daardoor niet meer te gebruiken.
- Er is geen brandvrij voorportaal voor de lift. Rook en vuur van de verdieping kunnen onbelemmerd bij de lift komen.
Hierdoor heeft de brandweerlift niet de veilige functie die hij zou moeten hebben.
Controleer de bouwkundige omgeving
Liftinstituut heeft een checklist gemaakt met de bouwkundige voorwaarden die vanuit het Besluit Bouwwerken en Leefomgeving en in de scope van de brandweerliftnorm NEN-EN 81-72 zijn voorgeschreven.
Gebruik deze handige checklist voor een indicatie of aan de bouwkundige voorwaarden is voldaan. Je kunt ook jouw installateur of bouwonderneming vragen om deze checklist in te vullen. Als het gebouw is opgeleverd, dan is het oplossen van bouwkundige afwijkingen meestal moeilijk en kostbaar.
Ga voor zekerheid
Spreek met de installateur af dat de lift ook een keuring krijgt als brandweerlift en laat de bouwkundige omgeving beoordelen. De Liftinstituut=checklist kan daarbij een hulpmiddel zijn.