Digitaal liftboek heeft voor- en nadelen ten opzichte van papieren versie. Bij elke lift hoort een liftboek. Dat is zelfs wettelijk geregeld. Onderhoudsdocumentatie en aantekeningen rond onderhoudsbeurten, storingen en keuringen zijn zo altijd binnen handbereik. Digitale uitvoeringen, benaderbaar via een IP-adres lift of QR- code, zijn nu ook beschikbaar. Een goede ontwikkeling.
De ontwikkelingen in lifttechniek volgen elkaar snel op. Digitalisering van informatie rond liftgebruik, onderhoud en keuring is er één van. Door het verzamelen van gebruiksgegevens kan de onderhoudsfrequentie en renovatie gepland worden op basis van werkelijk gebruik. Eurlicon werkt hiermee en noemt het ‘slim onderhoud’. Ook DLR is er actief mee, evenals grote liftbedrijven als OTIS en KONE. Naast adviseurs en liftbedrijven die de verzamelde gegevens voor zichzelf en de klant inzichtelijk maken via portals, zijn er bedrijven die portals ontwikkelen via welke ze de eigenaar van liftinformatie voor optimaal beheer willen voorzien. Zij trekken het breder en willen ook keuringsinformatie opnemen. Voorbeelden hiervan zijn Liftboek.nl (Liftinzicht) en Liftbook.nl (Elseco). Liftinzicht wilde aanvankelijk graag dat haar portal meteen ook in de plaats zou komen van het ‘papieren’ liftboek omdat dit omslachtig en niet meer van deze tijd zou zijn. Daar is men nu vanaf gestapt. De naam Liftboek.nl wordt veranderd in liftmanager®. Hiermee wordt benadrukt dat het om een managementtool gaat. Liftintermediair gebruikt deze tool. In de praktijk komt het er nu soms op neer dat keuringsinstanties en onderhoudsbedrijven gevraagd wordt om na de keuring de informatie in een portal in te voeren, naast de gebruikelijke notities in het liftboek en het toezenden van de keuringsrapportage. Dat kost tijd die ten koste van de onderhouds- en keuringstijd kan gaan en dat is ongewenst. De laatste ontwikkeling vanuit de branche is dat SBCL werkt aan de ontwikkeling van een digitaal liftboek, waar alle partijen aan kunnen deelnemen.
Belangrijk verschil: Onderhoudsinstructies en logboek
Het is heel goed dat technische innovaties benut worden om liftbeheer en liftonderhoud te optimaliseren. Begrijpelijk dat je dan ook iets met de keuringsinformatie zou willen doen. Maar kan het papieren liftboek dan vervallen? En wat zegt de wetgeving over het liftboek qua vorm en inhoud. De overheid staat positief tegenover digitalisering en het terugdringen van papier, en moedigt deze ontwikkeling actief aan.
Standpunt Liftinstituut
Liftinstituut is positief over de innovaties waar het gaat om het verzamelen en ontsluiten van informatie en wijst op de wettelijke bepalingen, zoals genoemd, over een logboek en instructieboek. Liftinstituut zou zich kunnen voorstellen dat je een digitale vorm van het logboek bespreekbaar maakt. Maar waar het een instructieboek betreft, is het te kort door de bocht om de ‘papieren’ versie zomaar te laten vervallen. Om gebruiksvriendelijkheids- en veiligheidsredenen. Het is namelijk niet eenvoudig om elektrische en hydraulische schema’s van meer gecompliceerde, en misschien zelfs ook van eenvoudigere, installaties te moeten inzien op een computerbeeldscherm. En het is eigenlijk ook niet mogelijk dit goed ‘online’ op je smartphone te doen. Want dát is het hulpgereedschap dat de monteur meestal tot zijn beschikking heeft. Het scherm van een smartphone is veel te klein om goed overzicht te realiseren en niet overal kun je ‘online’ zijn. Dit kan resulteren in ‘proberen’ in plaats van schematisch uitzoeken hoe het echt zit bij, bijvoorbeeld, storingen. En dat kan weer tot gevaarlijke situaties leiden. En veiligheid is toch iets waar we allemaal voor staan? Gaandeweg zullen bij nieuwe of gerenoveerde installaties digitale onderhoudsinstructies hun weg gaan vinden. Maar Liftinstituut vindt wel dat de papieren versies bij de bestaande installaties nog niet weggegooid kunnen worden.
Aanvullend merkt Liftinstituut dat er in de markt meerdere partijen zijn die portals exploiteren en het gebruik hiervan stimuleren. Dit kan betekenen dat niet alléén de monteur, maar ook de inspecteurs, naast zijn gewone werk, in moet loggen en vervolgens gegevens moet invoeren. Daar is op zich niets mis mee. Wel moet de eigenaar zich realiseren dat dit tijd kan kosten. Tijd die niet ten koste van de keuringstijd mag gaan. Dus iets waar mogelijke extra kosten aan verbonden kunnen zijn. Ook omdat gevraagd wordt meer in te vullen dan dat wat nodig is in het ‘papieren’ liftboek.